De menselijke onzekerheid is het centrale onderwerp in het oeuvre van Ivo Michiels. Het afscheid is de eerste symbolische roman die aan dit thema beantwoordt. Het boek alfa is het boek van de twijfel. Hierin is zijn jeugd verwerkt, waarbij het de figuur van de schildwacht is die aan die onzekerheid uitdrukking geeft. Blijven of deserteren, naar links of naar rechts marcheren. Zijn verblijf als brancardier in een hospitaal heeft een plaats gekregen in Orchis Militaris. Het is de schrijver daarbij vooral te doen om de gelijkschakeling en verwisselbaarheid van de tegendelen: 'In al onze fabrieken en in alle kantoren en alle stations en alle gevangenissen en alle ziekenhuizen en op alle torens, overal staan de klokken gelijk met jullie klokken, alleen in onze huizen niet. Daar lopen ze nog precies zoals vroeger, de dag voordat jullie kwamen.' De romans van Michiels hebben, doordat hij niet schuwt zijn eigen menselijke problematiek in het geding te brengen, een universele kracht.