De Consolidated PBY Cataline mag met recht het meest geslaagde vliegbootontwerp van alle tijden genoemd worden. Toen de vliegboot voor de oorlog ontworpen werd, overtrof hij de specificaties zo ruim, dat dat de Amerikaanse marine nog tijdens de beproevingen een order plaatste voor zestig PY-I toestellen. Tussen 1941 en 1957 waren er in totaal 91 vliegboten van dit type van Nederlandse Marineluchtvaartdienst in gebruik. De eerste toestellen voor de MLD arriveerden in september 1941 te Soerbaja. Wanneer ook in de Archipel de oorlog uitbreekt wordt er een hopeloze strijd geleverd. Op zee is het vooral aan de vliegboten te danken, dat veel drenkelingen kunnen worden gered. Verschillende vliegboten wijken uit naar Australië en Ceylon. De laatste vliegboot die Nederlands-Indië verlaat is de Catalina Y-45. In maart 1942 werd op Ceylon met negen uitgeweken Catalina's het Dutch Naval Squadron geformeerd. Enkele maanden later officieel als squadron 321. Eind 1942, begin 1943 werden elf nieuwe toestellen aan dit squadron toegevoegd, met overal vandaan geschraapt personeel. De eenheid vliegt maritieme patrouilles over de Indische Oceaan en er werden een aantal flights elders gestationeerd, maar de thuisbasis bleef China Bay. Na de capitulatie van Japan werden de Catalina's onmiddellijk ingezet om de interneringskampen te bevoorraden en ex-krijgsgevangen te vervoeren. Ook tijdens de politionele acties vervulden de Catalina's een belangrijke rol. Na de soevereiniteitsoverdracht aan Indonesié vond de Marineluchtvaartdienst vaste grond in Nederlands Nieuw Guinea. Er werden talloze vluchten gemaakt ten behoeve van de opbouw van dit grote gebied. Langzaam maar zeker werd ook daar de van Republik Indonesia voelbaar en het missieprofiel van operationele vluchten werd bijgesteld, meer gericht op het dreigende conflict. Begin jaren vijftig werden oudere Catalina's vervangen door toestellen afkomstig van de Australische luchtmacht. In deze periode werd het groot onderhoud uitgevoerd in Nederland waardoor er vluchten van ruim honderd uur moesten worden gemaakt. Het verhaal van de succesvolle Catalina's van de MLD die tijdens hun operationele leven ruim 14.000.000 kilometers hebben gevlogen, merendeels boven zee.