De roman Bij nader inzien, voor het eerst in 1963 verschenen, is de fascinerende beschrijving van een groep studenten Nederlands in Amsterdam tussen 1946 en 1953. Met een grote rijkdom aan onvergetelijke details weet J.J. Voskuil de typisch na-oorlogse atmosfeer van het studentenleven uit die tijd op te roepen. Vooral via de talloze op studentenkamers gevoerde discussies, waarin de literatuur een belangrijke rol speelt, raakt de lezer heel geleidelijk bekend met de persoonlijkheid van elk der personages. Het denken in vriend en vijand zo karakteristiek voor het tijdschrift Forum uit de jaren '30 van het 20e eeuwse Nederland, is ook bij hen terug te vinden, evenals de nadruk op intelligentie en de afkeer van wetenschap.