Het nationale besef heeft in ons land hoofdzakelijk en staatkundige signatuur gekregen de culturele component is altijd zwak geweest. Die staatkundige oriëntatie van ons natiebesef heeft geleid tot de klein-Nederlandse traditie in onze staatkunde en geschiedschrijving. Vooral de historicus Geyl heeft hiertegenover een groot-Nederlandse gedachte gepropageerd, maar de klein-Nederlandse oriëntatie is tot in onze tijd overheersend gebleven. De laatste twee decennia wordt ze echter geconfronteerd met iets dat verregaande consequenties heeft (en nog zal hebben): de ontwikkeling van Nederland tot een multi-raciale samenleving. Dat vraagt om een hernieuwde bezinning op onze nationale identiteit en op de vraag hoe die identiteit zich verder moet en kan ontwikkelen. Wat houdt de Nederlandse natie bijeen? De auteurs van deze bundel formuleren daarop een antwoord. Ze schrijven onder meer over Nederland als domineesland, de Nederlandse koopmanstraditie, moralisme en pragmatisme in de Nederlandse politiek en over continuïteit en verandering in de Nederlandse natie.