9789080154452 Plotseling is het avond Plötzlich ist es Abend, het debuut van Petra Morsbach, is een roman die qua inhoud en stijl meer thuishoort in de Russische dan in de Duitse literatuur. De schrijfster, geboren in 1956, was van beroep regisseur, maar ze was na tien jaar op het toneel uitgekeken. Haar opleiding heeft ze gedeeltelijk in Rusland gevolgd en daarna is ze herhaaldelijk naar dat land teruggekeerd. Door haar verblijf daar, het lijfelijk ervaren van de Russische realiteit en de vele verhalen die ze er te horen kreeg, hoopte zich het materiaal op voor een roman van 650 bladzijden waar je als lezer je lippen bij aflikt. De roman draait om de figuur van Ljoesja, een vrouw die zeventig jaar lang de gevolgen van de Russische revolutie heeft moeten aanzien en ondergaan, en die nu nog net de jongste fase van de Russische historie, die van na het communisme, meemaakt. Het is de recente geschiedenis van onderaf gezien - niet vanuit het perspectief van de machthebbers en de politici, maar vanuit dat van een `gewone vrouw als Ljoesja, haar leven van alledag, de verstikkende werkelijkheid onder de wollen deken van mooie woorden en veeljarenplannen. 'Morsbachs groteske verhalen, de boertige humor en de licht satirische ondertoon doen denken aan Gogol, Boelgakov en Vojnovitsj. En bij de beschrijving van sommige maniakken doken soms potsierlijke figuren uit De geschiedenis van het heilige Rusland van Gustav Doré in mijn herinnering op. Geen kleine namen - maar Plötzlich ist es Abend is dan ook geen kinderachtig boek. W. Hansen, de Volkskrant. 'Een boek dat ik zelf had willen schrijven. Laura Starink, NRC Handelsblad.