Het is 1943. Kort nadat de moeder het gezin heeft verlaten, komt een nieuwe vrouw in huize Verschuur wonen: tante Ank. Als zij trouwt met de vader van de achtjarige Rita wordt zij 'de tweede moeder'. Ze krijgt met hem drie kinderen. Moeder is een eigenzinnige protestantse vrouw die het niet-kerkelijke gezin streng maar liefdevol bestiert. Als gepassioneerd kunsthistorica omringt ze zich met reproducties uit de Italiaanse Renaissance. Eén ervan, de roze engel, is voor Rita. Hoewel die weinig op heeft met moeders kunst blijft ze dit plaatje koesteren. In de loop der jaren neemt de heerszucht van moeder toe. Rita vraagt zich af waarom haar vader steeds partij kiest voor zijn vrouw. Tijdens haar studie verhuist Rita naar Zweden. Als ze na jaren terugkeert met man en kinderen voorkomt ze door een merkwaardige ontlading een breuk met haar ouders. Na moeders dood beseft Rita dat deze vrouw ondanks haar verstikkende liefde voor haar wel 'de moeder' is geweest. Ze gaat alleen naar Florence, waar haar moeder haar zo graag had rondgeleid. Wat zal ze daar vinden? Rita Verschuur schetst in De tweede moeder nauwgezet en nietsontziend, maar vol humor, een portret van een dubbelzinnige relatie, die bijna een heel leven omspant. Dit boek is een kleurrijke tegenhanger van het succesvolle Het geheim van mijn moeder, waarin Rita geprobeerd heeft het raadsel achter haar biologische moeder te achterhalen.