Ieder mens kent eigen rituelen. De manier waarop wij aan onze dag beginnen, verloopt voor de meeste mensen volgens een vast patrool: het ochtendritueel. Op het werk worden we geholpen door werkrituelen. Feestrituelen markeren onze hoogtijdagen. In onze religieuze rituelen reiken we naar een ontmoeting met God, met wat 'groter dan ons hart' is. Over de meeste van onze rituelen denken we nauwelijks na. We gebruiken ze zolang ze ons bevallen en brengen er verandering in aan als een ander patroon of ritme beter bij ons past. Het grote belang van goede rituelen ontdekken we vaak pas in crisissituaties, als we geconfronteerd worden met ingrijpende gebeurtenissen, waar we stuiten op de grenzen en breuklijnen van het bestaan. Dan wordt duidelijk hoezeer onze rituelen, zowel de dagelijkse als de religieuze, verbonden zijn met onze identiteit. In 'Werken met rituelen in het pastoraat' wordt deze gedachte nader uitgewerkt voor het pastoraat. Als wij in onze rituelen uitrukken wie wij zijn, liggen daarin ook mogelijkheden om onszelf op het spoor te komen en het leven te 'hervinden', of er op een passende wijze afscheid van te nemen. Een boek voor pastores, pastorale werkers en vrijwilligers in het pastoraat die anderen met rituelen terzijde willen staan. [i] Dr. Corja Menken-Bekius (1946) is pastoraal supervisor en doceert Pastorale psychologie aan de Theologische Faculteit van de Universiteit Utrecht. Eerder schreef zij haar proefschrift 'Rituelen in het individuele pastoraat', weens grote belangstelling herdrukt.[/i]