De Nederlandse identiteit bestaat volgens sommige mensen niet. Maar Nederland kent wel degelijk collectieve eigenaardigheden die lange tradities hebben en niet zomaar uit de lucht zijn komen vallen. De afkeer van nationalisme en volkshelden, het botte en directe optreden, het gelijkwaardigheidsdenken, de Oranje- en carnavalsgekte, het zuinige en het polderen zijn maar enkele voorbeelden. Herman Pleij analyseert in zijn college de typische eigenaardigheden die de Nederlandse identiteit mede vormen en plaatst ze in een cultuurhistorisch perspectief. Hij schept een historische kader waarin de verbintenis tussen heden en verleden zichtbaar wordt.