De basisgedachten in De Geheime Leer (1888) van H.P. Blavatsky omvatten de beginselen van een oude wijsheid die veel ouder is dan de veda's. Deze wijsheid wordt door de schrijver uiteengezet in De Esoterische Traditie. De enorme vooruitgang in het wetenschappelijke en religieuze denken over de mens en het heelal na de tijd van HPB vormen de achtergrond voor de toelichting van dr. De Purucker van de theosophia uit de oudheid. Hij behandelt de symboliek en mystiek, de mysterien van de innerlijke samenstelling van de mens, het kenmerkende verschil tussen mens en dier, en de groei van het menselijke embryo vergeleken met de verschillende stadia van de fysieke structuur van de vroege mensheid.